Konstrukcja -te imasu / -te imashita

Konstrukcja -te imasu / -te imashita służy dla określenia czynności wykonywanej przez dłuższy czas 

(w teraźniejszości lub przeszłości).

Forma twierdząca: - te imasu | - te imashita

Forma przecząca: - te imasen | - te imasendeshita

Forma pytająca: - te imasuka | - te imashitaka

Forma pytająco-przecząca: - te imasenka | - te imasendeshitaka

Przykłady:

1. 私は本を読んでいます.

わたしはほんをよんでいます.

Czytam książkę.

2. お父さんは寝ていますから、静かにしてください。

おとうさんはねていますから、しずかにしてください。

Ojciec teraz śpi, więc bądź cicho.

3. 昨日はテレビを見ていました。

きのうはテレビをみていました。

Wczoraj oglądałam telewizję.

Tworzenie formy -te czasowników:

Forma koneksywna:

W przypadku czasowników, których temat kończy się na samogłoskę, wystarczy po prostu dodać końcówkę -te, np.

patrzeć: mi(ru) - mite

spać: ne(ru) - nete

jeść: tabe(ru) - tabete

Z czasownikami, których temat kończy się na spółgłoskę, jest nieco większy problem.

- s przechodzi w -shi i otrzymujemy -shite

np. s(uru) - shite - robić

- k przechodzi w -i i otrzymujemy -ite

np. aruk(u) - aruite - spacerować

hatarak(u) - hataraite - pracować

- g przechodzi w -i i udźwięcznia -te, czyli otrzymujemy -ide

np. oyog(u) - oyoide - pływać

- n, -m i -b przechodzą w -n i udźwięczniają -te, czyli mamy -nde

np. yom(u) - yonde - czytać

nom(u) - nonde - pić

shin(u) - shinde - umierać

asob(u) - asonde - bawić się

- w, -r i -t przechodzą w -t, czyli mamy -tte

np. wakar(u) - wakatte - rozumieć

au (temat aw) - atte - spotykać

kaer(u) - kaette - wracać

mat(su) - matte - czekać

Formy -te imasu / -te imashita często używa się do opisu pogody,np:

1. 雨が降っています。

あめがふっています。

Pada deszcz.

2. 昨日は雪が降っていました。

きのうはゆきがふっていました。

Wczoraj padał śnieg.

3. 風が吹いています。

かぜがふいています。

Wieje wiatr.

4. 晴れています。

はれています。

Jest pogodnie.

Niektóre czasowniki występują w czasie teraźniejszym jedynie w konstrukcji -te imasu.

Zwykle ich formy słownikowe oznaczają czynność, która ma być wykonana w przyszłości.

Do takich czasowników należą m.in.:

benkyou-suru | benkyou-shite imasu (uczyć się)

hataraku | hataraite imasu (pracować)

sumu | sunde imasu (mieszkać)

tsukareru | tsukarete imasu (zmęczyć się, być zmęczonym)

shiru | shitte imasu (wiedzieć)

motsu | motte imasu (mieć, posiadać)

niru | nite imasu (być podobnym)

Czyli jak widać są to czynności, o których wiemy z pewnością, że będą trwały przez dłuższy okres czasu.

1. あんこさんは日本語を勉強しています。

あんこさんはにほんごをべんきょうしています。

Anko uczy się japońskiego.

2. 私は猫が持っています。

わたしはねこがもっています。

Mam kota.

3. イギリスで住んでいます。

イギリスですんでいます。

Mieszkam w Anglii.