Czasowniki i.... bazy tematyczne !!!

Wszystkie czasowniki podlegają koniugacji (odmianie) 

przez 5 baz tematowych :

1) A - negacja

2) I - adresywna, łączna

3) U - słownikowa

4) E - tryb warunkowy

5) O - wolitywna (zachęcająca)

1. Pierwsza baza (negacja) jest używana do tworzenia formy negatywnej prostej
czasownika przez dodanie nai. np.: 

Tegami wo kakanai. 

Nie piszę listu.

2. Druga baza (adresywna, łączna) funkcjonuje jako spójnik "i" (łączna), np.: 

Shi o kaki, shi o yomu. 

Piszę poematy i czytam poematy. 

Używamy jej również do tworzenia formy grzecznościowej (adresywna) poprzez dodanie masu. np.: 

Shi o kakimasu. 

Piszę poematy.

3. Trzecia baza tematowa (słownikowa) jest formą leksykalną używaną jako forma prosta np.: 

Shi o kaku.

(tylko w piśmie)

4. Czwarta baza tematowa (warunkowa, imperatyw) jest używana 

do budowy trybu warunkowego poprzez dodanie ba np.: 

Tegami wo kakeba,... 

Jeśli napiszę list,... 

Występuje również jako imperatyw, 

używany jako komenda w bardzo dosadnej męskiej mowie np.: 

Tegami wo kake!

Napisz list!

5. Piąta baza tematowa (zachęcająca) używana do tworzenia fory wolitywnej
poprzez przedłużenie samogłoski o np.: 

Tegami wo kakou. 

Napiszę list.

Czasowniki spółgłoskowe (zakończone na u) tzn. -ku, -gu, -su, -tsu, -nu(jedynym czasownikiem zakończonym na nu jest shinu - umierać), -bu, -mu, -ru, -u odmieniają się jak na poniższym schemacie w 9 rzędach.

	1	2	3	4	5	6	7	8	9
BAZA	Ku	Gu	Su	Tsu	Nu	Bu	Mu	Ru	U
1 A	ka	ga	sa	ta	na	ba	ma	ra	wa
2 I	ki	gi	shi	chi	ni	bi	mi	ri	i
3 U	ku	gu	su	tsu	nu	bu	mu	ru	u
4 E	ke	ge	se	te	ne	be	me	re	e
5 O	ko	go	so	to	no	bo	mo	ro	o

Tak więc odmieniamy!!!

*kaku- pisać, isogu- śpieszyć się, sagasu - szukać, matsu- czekać, tobu- latać, yomu- czytać, kau- kupować

A co w przypadku czasowników samogłoskowych (iru, eru) oraz wyjątków suru i kuru?

x	eru	iru	wyjątek	wyjątek
czasownik	taberu	miru	kuru	suru
a	tabe(nai)	mi	ko	shi
i	tabe(masu)	mi	ki	shi
u	taberu	miru	kuru	suru
e	tabere(ba)	mire	kure	sure
o	tabeyo(u)	miyo	koyo	shiyo/seyo

*taberu -jeść, miru- widzieć

W przypadku czasowników iru i eru w 1 i 2 bazie po protsu odcinamy ru i dodajemy odpowiednią końcówkę gramatyczną,
3 zostaje bez zmian i tylko w 4 i 5 coś się zmienia.

Zadanie: odmień przez 5 baz tematowych:

1. hataraku- pracować
2. iku- iść
3. nugu- zdejmować(ubrania)
4. oyogu- pływać
5. kasu- pożyczać
6. hanasu- rozmawiać
7. motsu- trzymać
8. utsu- uderzać
9. asobu- bawić się
10. manabu- uczyć się
11. nomu- pić
12. yasumu- odpoczywać
13. hairu- wejść
14. hashiru- biec
15. au- spotykać się
16. utau- śpiewać
17. okiru- wstawać(iru)
18. kiru- nosić(iru)
19. miseru- pokazywać(eru)
20. kotaeru- odpowiadać(eru)