Przymiotnik to słowo opisujące rzeczownik, np. ładna sukienka
Jednakże, przymiotniki w języku japońskim nie pasują stricte dokładnie do powyższej definicji.
Przymiotniki w języku japońskim można podzielić na:
1. przymiotniki czasownikowe (i-przymiotniki)
2. quasi-przymiotniki (na-przymiotniki)
1. Przymiotniki czasownikowe
Są to zwykłe przymiotniki.
Przymiotniki tej grupy w formie słownikowej kończą się na: -ai, -ii, -oi, -ui.
Nazywane są przez to -i przymiotnikami.
np.
chiisai - mały
yasui - tani
oishii - pyszny, smaczny
yasashii - łatwy
omoshiroi - ciekawy
ii - dobry
warui - zły
amai - słodki
shiroi - biały
-i przymiotniki w formach takich, jak podane powyżej, mogą opisywać rzeczowniki tak, jak w definicji na początku notki, np.
chiisai usagi - mały królik
omoshiroi hon - ciekawa książka
oishii ringo - smaczne jabłko
Powyższe przymiotniki podane były w formie słownikowej.
Aby utworzyć formę czasownikową, należy odciąć końcówkę -i. W ten sposób otrzymamy rdzeń danego przymiotnika.
akai (czerwony) | aka-
omoshiroi (smaczny, pyszny) | omoshiro-
yasui (tani) | yasu-
suzushii (super, "cool") | suzushi-
Zdania w języku japońskim wymagają orzeczenia,
w przeciwieństwie do podmiotu - który można pominąć, jeśli wynika on z kontekstu.
Do tego forma słownikowa przymiotników czasownikowych jest niczym zwykła, teraźniejsza forma czasownika, dzięki czemu każdy przymiotnik czasownikowy może sam w sobie tworzyć zdanie.
np.
muzukashii - jest trudne
kono hon ha, omoshiroi - ta książka jest interesująca
Jak utworzyć z przymiotników inne formy czasowników?
a) aby uzyskać zwykłą formę czasu przeszłego, do rdzenia przymiotnika dodajemy końcówkę -katta.
np.
oishii - jest pyszne | oishikatta - było pyszne
wakai - jest młody | wakakatta - był młody
chiisai - jest mały | chiisakatta - był mały
b) aby uzyskać przeczenie zwykłych form czasu teraźniejszego i przeszłego, dodajemy do rdzenia końcówkę - ku + nai
Pamiętajmy przy tym, by przy formie przeszłej nie zapominać o dodaniu końcówki -katta.
np.
chiisaku nai - nie jest mały | chiisaku nakatta - nie był mały
shiroku nai - nie jest biały | shiroku nakatta - nie był biały
c) aby uzyskać formę grzeczną, dodajemy po prostu desu
np.
A: ringo wa dou desuka? - Co sądzisz o tym jabłku?
B: oishii desu - Jest pyszne.
B: oishikatta desu - Było pyszne.
( *ω* )
d) aby uzyskać przeczenie formy grzecznej, używamy formy z końcówką -ku i dodajemy do tego arimasen do czasu teraźniejszego lub arimasen deshita do czasu przeszłego.
np.
B: kono hon ha dou desuka? - Co sądzisz o tej książce?
A: omoshiroku arimasen - Nie jest ciekawa.
A: omoshiroku arimasen deshita - Nie była ciekawa.
Łączenie -i przymiotników
Jeśli chcemy zestawić obok siebie dwa lub więcej -i przymiotników uzupełniających się, zgodnych ze sobą, należy w każdym z nich (z wyjątkiem tego na końcu), zamienić końcówkę -i na -kute.
np.
wakakute chiisai - młody i mały
atarashikute ookikute takai - nowy, duży i drogi
Jeśli chcemy zestawić obok siebie dwa -i przymiotniki niezgodne ze sobą, wykluczające się, wtedy do pierwszego przymiotnika dodajemy desu-ga, co znaczy ale.
np.
chiisai desu-ga tsuyoi - mały, ale silny
2. quasi-przymiotniki
Słowa tej grupy mają charakterystykę rzeczowniko-podobną i mogą przekazać przymiotnikowe znaczenie.
Jeśli chcemy użyć przymiotnika rzeczownikowego do opisu jakiegoś rzeczownika,
wówczas dodajmy do przymiotnika końcówkę -na.
Przez to nazywane są -na przymiotnikami.
np.
kireina onna - piękna kobieta
sukina uta - ulubiona piosenka
shizukana heya - cichy pokój
iroirona hon - różne książki
hetana hisho - niedobra sekretarka (niedobra w sekretarskich umiejętnościach)
Końcówkę -na dodajemy tylko, jeśli zestawiamy przymiotnik z rzeczownikiem.
Aby utworzyć formę prostą od na-przymiotnika dodajemy odpowiednią formę desu
Formy desu (tylko kilka)
teraźniejsze:
zwykła - da
grzeczna - desu
teraźniejsze przeczące:
zwykła - dewa nai/ja nai
grzeczna - dewa arimasen/ja arimasen
przeszłe:
zwykła - datta
grzeczna - deshita
przeszłe przeczące:
zwykła - dewa nakatta
grzeczna - dewa arimasen deshita
np.
hana ha, kirei dewa nakatta - Kwiaty nie były piękne.
sakana ha, suki desu - ryby lubię
-na przymiotniki - tak jak japońskie rzeczowniki - nie odmieniają się, tzn. oprócz dodawania czasem do nich jakichś pseudopartykuł nic z nimi nie robimy. Odmieniamy za to formę desu.
Łączenie -na przymiotników
Jeśli chcemy zestawić ze sobą dwa lub więcej
-na przymiotników zgodnych ze sobą, wtedy do każdego z przymiotników (oprócz tego na końcu) dodajemy końcówkę
-de, np.
kirei-de yumei - piękna i sławna
Również w połączeniu z
i-przymiotnikiem trzeba pamiętać o dodaniu do
-na przymiotnika końcówki
-de,np.
shizuka-de ii - cichy i dobry
Jeśli natomiast chcemy zestawić ze sobą przymiotniki, które się wykluczają, wtedy - tak, jak w przypadku
-i przymiotników, do pierwszego
-na przymiotnika dodajemy
desu-ga, np.
genki desu-ga furui - zdrowy ale stary
Uff, tyle na dziś.
c.d.n.
_______________________________________________________
- Master the Basics Japanese, Barron's foreign langauge guides